Γρήγορη αναζήτηση
Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας
Antisocial Personality Disorder (ASPD)
Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD) είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από ένα επίμονο μοτίβο περιφρόνησης και παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων. Τα άτομα με ASPD μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν τους κοινωνικούς κανόνες και μπορεί να επιδεικνύουν παρορμητική και επιθετική συμπεριφορά. Μπορεί επίσης να έχουν ιστορικό εγκληματικής δραστηριότητας και να παλεύουν με τη χρήση ουσιών και άλλες μορφές εθισμού. Η πάθηση διαγιγνώσκεται σε ενήλικες και θεωρείται σοβαρή ψυχική ασθένεια που απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία και διαχείριση. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή και εκπαίδευση δεξιοτήτων για να μάθουν τα άτομα αυτά, πώς να διαχειρίζονται τις παρορμήσεις τους και να βελτιώνουν τις σχέσεις τους με τους άλλους.
Γενικές Πληροφορίες
Τι είναι η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD) είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας. Τα άτομα με ASPD επιδεικνύουν έλλειψη σεβασμού προς τους άλλους. Δεν ακολουθούν τις κοινωνικά αποδεκτές νόρμες ή κανόνες. Τα άτομα με ASPD μπορεί να παραβιάζουν το νόμο ή να προκαλούν σωματική ή συναισθηματική βλάβη στους ανθρώπους γύρω τους. Μπορεί να αγνοούν τις συνέπειες ή να αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη για τις πράξεις τους.
Η ASPD είναι μία από τις πολλές διαταραχές προσωπικότητας. Οι διαταραχές προσωπικότητας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κάποιος σκέφτεται ή συμπεριφέρεται.
Πόσο συχνή είναι η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Ο επιπολασμός της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας (ASPD) στο γενικό πληθυσμό εκτιμάται ότι είναι περίπου 3% στους άνδρες και 1% στις γυναίκες. Ωστόσο, ο πραγματικός επιπολασμός μπορεί να είναι υψηλότερος λόγω της υποδιάγνωσης και της έλλειψης ευαισθητοποίησης. Είναι πιο συχνή στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες και η έναρξη των συμπτωμάτων είναι συνήθως κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία. Είναι επίσης πιο συχνή σε άτομα που έχουν ιστορικό διαταραχής συμπεριφοράς, μια διαταραχή της παιδικής ηλικίας που χαρακτηρίζεται από επίμονες παραβιάσεις των κοινωνικών κανόνων και προτύπων. Η ASPD είναι επίσης πιο συχνή σε άτομα που έχουν εκτεθεί σε ορισμένες δυσμενείς παιδικές εμπειρίες, όπως παραμέληση, σωματική κακοποίηση και τραύμα.
Είναι η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD) το ίδιο με το να είσαι κοινωνιοπαθής;
Οι όροι “αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας” (ASPD) και “κοινωνιοπαθής” χρησιμοποιούνται μερικές φορές εναλλακτικά, αλλά έχουν ελαφρώς διαφορετική σημασία.
Η ASPD είναι μια επίσημη ψυχιατρική διάγνωση που περιλαμβάνεται στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) και στη Διεθνή Ταξινόμηση των Ασθενειών (ICD-10). Χαρακτηρίζεται από ένα επίμονο μοτίβο περιφρόνησης και παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων. Τα άτομα με ASPD μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν τους κοινωνικούς κανόνες και μπορεί να εμπλακούν σε παρορμητική και επιθετική συμπεριφορά.
Ο κοινωνιοπαθής, από την άλλη πλευρά, δεν αποτελεί επίσημη ψυχιατρική διάγνωση. Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά στην καθομιλουμένη για να περιγράψει άτομα που έχουν χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την ASPD, όπως η έλλειψη ενσυναίσθησης και τύψεων και η τάση να χειραγωγούν και να εκμεταλλεύονται τους άλλους. Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν την κοινωνιοπάθεια και την ψυχοπάθεια ως υποτύπους της ASPD, αλλά οι όροι αυτοί δεν χρησιμοποιούνται στα διαγνωστικά κριτήρια της ASPD.
Συνοψίζοντας, ενώ οι όροι μπορεί να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά, η ASPD αποτελεί επίσημη ψυχιατρική διάγνωση, ενώ η κοινωνιοπάθεια όχι. Είναι παρόμοιοι, αλλά όχι ακριβώς οι ίδιοι.
Συμπτώματα και Αιτίες
Τι προκαλεί αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Η ακριβής αιτία της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας (ASPD) δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν ότι ένας συνδυασμός γενετικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραγόντων μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της κατάστασης.
- Γενετικοί κληρονομικοί παράγοντες: Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η ASPD μπορεί να είναι πιο συχνή σε άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό της διαταραχής, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να έχει μια γενετική συνιστώσα. Μελέτες διδύμων έχουν επίσης δείξει ότι η κληρονομικότητα της ASPD είναι μέτρια έως υψηλή. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η γενετική από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει τη διαταραχή και άλλοι παράγοντες, όπως το περιβάλλον και η ανατροφή, παίζουν επίσης ρόλο.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Οι άσχημες (κακοποιητικές) εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, όπως η σωματική κακοποίηση, η παραμέληση και το τραύμα, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ASPD. Επιπλέον, η έκθεση στη βία, τη φτώχεια και άλλες μορφές κοινωνικών αντιξοοτήτων κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας μπορεί επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη της διαταραχής.
- Κοινωνικοί παράγοντες: Κοινωνικοί παράγοντες όπως οι πολιτισμικές νόρμες, οι κοινωνικές αξίες και οι κοινωνικοί θεσμοί μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ASPD. Για παράδειγμα, η έλλειψη γονικής εποπτείας ή καθοδήγησης ή η έλλειψη κατάλληλης πειθαρχίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης της διαταραχής.
- Φύλο: Οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ASPD από ό,τι οι γυναίκες.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αίτια της ASPD είναι πολύπλοκα και πολυπαραγοντικά, πράγμα που σημαίνει ότι ένας συνδυασμός πολλών παραγόντων μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της πάθησης.
Σε ποια ηλικία αναπτύσσεται η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Τα χαρακτηριστικά της ASPD αναπτύσσονται συνήθως κατά την ύστερη παιδική ηλικία ή τα πρώτα χρόνια της εφηβείας. Πριν από την ηλικία των 18 ετών, η κατάσταση διαγιγνώσκεται ως διαταραχή συμπεριφοράς. Τα παιδιά με διαταραχή συμπεριφοράς μπορεί να λένε ψέματα, να κλέβουν, να αγνοούν κανόνες ή να εκφοβίζουν άλλα παιδιά.
Μερικές φορές οι γονείς ή οι παιδίατροι δεν αντιλαμβάνονται τα σημάδια της διαταραχής συμπεριφοράς. Τα σημάδια μπορεί να επικαλύπτονται με άλλες καταστάσεις όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), η κατάθλιψη.
Όταν τα παιδιά διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται έγκαιρα, η κατάσταση μπορεί να μη συνεχιστεί στην ενήλικη ζωή. Εάν η συμπεριφορά συνεχιστεί, η διάγνωση γίνεται αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας στην ηλικία των 18 ετών.
Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας (ASPD);
Τα σημάδια και τα συμπτώματα της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας (ASPD) μπορεί να ποικίλλουν, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν ένα επίμονο μοτίβο περιφρόνησης και παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων. Τα βασικά χαρακτηριστικά της ASPD περιλαμβάνουν:
- Ένα επίμονο μοτίβο παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων, όπως μέσω εξαπάτησης, χειραγώγησης και επιθετικότητας.
- Αδιαφορία για τους κοινωνικούς κανόνες και νόμους, όπως η επανειλημμένη συμμετοχή σε εγκληματικές δραστηριότητες.
- Παρορμητικότητα και έλλειψη προγραμματισμού για το μέλλον.
- Έλλειψη μεταμέλειας ή ενοχής για τις πράξεις του.
- Τάση να κατηγορεί τους άλλους για τα προβλήματά του.
- Ιστορικό διαταραχής συμπεριφοράς πριν από την ηλικία των 15 ετών.
- Δυσκολία στις στενές σχέσεις και έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους.
- Υπερβολική αίσθηση αυτοεκτίμησης και μεγαλομανίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα της ASPD μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της διαταραχής, και δεν θα εμφανίσουν όλοι όσοι πάσχουν από ASPD όλα αυτά τα συμπτώματα. Επίσης, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διάγνωση της ASPD μπορεί να τεθεί μόνο από εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας μετά από μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση και εκτίμηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άτομα με ASPD μπορεί να έχουν και άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως διαταραχές κατάχρησης ουσιών, κατάθλιψη, άγχος και άλλες.
Διάγνωση και εξετάσεις
Πώς διαγιγνώσκεται αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Δεν υπάρχει εξέταση αίματος ή απεικονιστική εξέταση που να μπορεί να διαγνώσει την ASPD. Ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας θα εξετάσει το ιστορικό της υγείας σας, θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση και θα αξιολογήσει τα συμπτώματά σας.
Ένας ψυχίατρος ή ψυχολόγος αξιολογεί τη συμπεριφορά σας. Αναζητούν μοτίβα από:
- Περιφρόνηση των δικαιωμάτων των άλλων.
- Παρορμητικές ενέργειες χωρίς να ενδιαφέρεστε για τις συνέπειες.
- Ανεύθυνες ή απερίσκεπτες ενέργειες.
Ποια είναι η διαφορική διάγνωση;
Διαφορική διάγνωση σημαίνει διάκριση μεταξύ διαφόρων καταστάσεων υγείας με παρόμοια συμπτώματα. Ορισμένες διαταραχές μπορεί να μιμούνται την ASPD, επομένως είναι σημαντικό για τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης να κάνει τη σωστή διάγνωση. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν:
- Οριακή διαταραχή προσωπικότητας ή ευμετάβλητη διάθεση και χειριστική συμπεριφορά.
- Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, ή ανεβασμένη αίσθηση αυτοπεποίθησης.
- Διαταραχή κατάχρησης ουσιών, ή εθισμός στα ναρκωτικά ή το αλκοόλ.
Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Ποια είναι η θεραπεία για την αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Δεν υπάρχει καθορισμένη θεραπεία για την ASPD.Μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συμπτώματα της ASPD είναι χειρότερα γύρω στις ηλικίες 24 έως 44 ετών, ενώ στη συνέχεια τείνουν να βελτιώνονται μετά την ηλικία των 45 ετών.
Η θεραπεία για την αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD) περιλαμβάνει συνήθως ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή και εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες. Ωστόσο, η θεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη επειδή τα άτομα με ASPD συχνά δεν έχουν εικόνα της συμπεριφοράς τους και δεν πιστεύουν ότι έχουν πρόβλημα. Επιπλέον, μπορεί να είναι ανθεκτικοί στη θεραπεία και μπορεί να δυσκολεύονται να σχηματίσουν θεραπευτική συνεργασία με έναν θεραπευτή. Φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά, σταθεροποιητές της διάθεσης και αντιψυχωσικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να στοχεύσουν σε συγκεκριμένα συμπτώματα όπως η επιθετικότητα και η παρορμητικότητα. Η εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων μπορεί επίσης να βοηθήσει τα άτομα με ASPD να βελτιώσουν την ικανότητά τους να αλληλεπιδρούν με τους άλλους και να μάθουν τις κατάλληλες συμπεριφορές.
Πρόληψη
Μπορεί να προληφθεί η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (ASPD);
Δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης της ASPD. Αλλά αν η διαταραχή συμπεριφοράς εντοπιστεί νωρίς στην παιδική ηλικία, η θεραπεία μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη της ASPD στην ενήλικη ζωή.